Wzorzec FCI nr 46
APPENZELLER
(Appenzeller Sennenhund, Appenzell Cattle Dog)
Kraj pochodzenia: Szwajcaria
Data publikacji obowiązującego wzorca: 23.05.2003
Przeznaczenie: Pies, zaganiający, stróżujący, pilnujący, domowy i po- dwórzowy; dziś także pies
pracujący i rodzinny.
Klasyfikacja: Grupa 2 – Sznaucery, pinczery, molosy,
szwajcarskie psy pasterskie i rasy pokrewne. Sekcja 3 – Szwajcarskie psy pasterskie.
Nie podlega próbom pracy.
KRÓTKI RYS HISTORYCZNY:
Appenzeller został opisany po raz pierwszy w 1853 r. w „Tierleben der Alpenwelt” („Życie zwierząt w
Alpach”) jako „donośnie szczekający, krótkowłosy, średniej wielkości, wielokolorowy pies
pasterski”, który „miejscami używany jest do pilnowania zabudowań oraz zaganiania stad”.
W roku 1895 popularyzator rasy, inspektor leśny Max Sieber, wezwał Szwajcarski Związek
Kynologiczny, aby uczyniono coś dla appenzellera. W roku 1898 radny kantonu St. Gallen przeznaczył
400 franków w celu wyodrębnienia hodowli appenzellerów. Na zlecenie SKG stworzono komisję, ustalono
cechy rasy i wyszukano na targu w Altstaetten 9 psów i 7 suk, za które przyznano premie w wysokości
5-10 franków. Na skutek tego w roku 1989 na pierwszej międzynarodowej wystawie psów w Winterthur
wystawiono 8 Appenzellerów, w próbnie wprowadzonej klasie „psów pasterskich górskich” Dzięki
inicjatywie prof. dr Alberta Heima i jego zaangażowania w popularyzację szwajcarskich psów
pasterskich, w tym i appenzeller’a, w 1906 r. powstał Klub Appenzeller’a, którego celem
była popularyzacja rasy oraz utrzymanie jej w stanie „naturalnym”. Wraz z wprowadzeniem
obowiązkowej rejes- tracji szczeniąt w księdze rodowodowej appenzeller’a rozpoczęła się planowa
hodowla w czystości rasy.
W 1914 prof. Heim wypracował pierwszy obowiązujący wzorzec rasy. Ojczyzną appenzeller’a był region
Appenzell, dziś rasa rozpowszech- niona jest w całej Szwajcarii, a hodowana również w wielu innych
kra- jach. Pojęcie „Appenzeller Sennenhund” jest dziś wyraźnie sprecy- zowane i rasa jako taka
wyraźnie wyodrębniona z pośród pozostałych ras szwajcarskich psów pasterskich. Pomimo iż
Appenzeller zyskał sobie wielu miłośników, baza hodowlana jest nadal bardzo wąska, dlat- ego też jedynie
odpowiedzialna i uważna hodowla pozwoli zachować i pogłębić wrodzone znakomite cechy tej rasy.
WYGLĄD OGÓLNY:
Trójkolorowy, średniej wielkości, budowa w proporcjach zbliżona do kwadratu, harmonijny we
wszystkich elementach, muskularny, bardzo ruchliwy i zwinny, o bystrym wyrazie.
WAŻNE PROPORCJE:
Wzrost w kłębie do długości tułowia = 9:10, pies raczej krępy niż wydłużony. Długość kufy do
mózgoczaszki = 4:5
USPOSOBIENIE/CHARAKTER:
Żywy, pełny temperamentu, pies pewny siebie i odważny. Nieco nieufny wobec obcych, nieprzekupny
stróż, przyjazny, szybko uczący się.
GŁOWA:
Wielkością pasująca do tułowia, lekko klinowata.
Mózgoczaszka:
Prawie płaska, najszersza między uszami, równomiernie zwężająca się w kierunku kufy. Guz potyliczny
słabo zaznaczony. Umiarkowanie wyraźna bruzda czołowa.
Stop: Słabo zaznaczony.
Trzewioczaszka:
Nos: U psów czarnych nos czarny, u czekoladowych brązowy (możliwie ciemny).
Kufa: Średnio masywna, zwężająca się równomiernie, ale nie spiczasta, z silną żuchwą, grzbiet nosa
prosty.
Wargi: Suche i przylegające, u czarnych psów czarne, u czekoladowych brązowe (możliwie ciemno
pigmentowane)
Uzębienie: Silny, pełny zgryz nożycowy, dopuszczalny również zgryz cęgowy. Dopuszcza się brak
pierwszego przedtrzonowca (P1), podwójne P1 oraz brak (M3)
Policzki: Nie uwypuklone.
Oczy: Raczej małe, o kształcie migdała, nie wypukłe, w stosunku do nosa nieco ukośnie osadzone, o
żywym wyrazie, kolor: u czarnych psów – ciemnobrązowe do brązowych, u czekoladowych
jaśniejsze, lecz tak ciemne jak to tylko możliwe.
Powieki: dobrze przylegające, u czarnych psów czarne, u brązowych brązowe (możliwie ciemno
pigmentowane)
Uszy: Zdecydowanie wysoko i szeroko osadzone, wiszące. W spoczynku płasko przylegające do
policzków, trójkątne o lekko zaokrąglonych koniuszkach. Przy natężonej uwadze skierowane ku
przodowi tak by głowa oglądana z przodu i z góry sprawiała wrażenie wyraźnego trójkąta.
SZYJA:
Średniej długości, mocna, sucha.
TUŁÓW:
Mocny, zwarty.
Grzbiet: Umiarkowanie długi, silny, prosty.
Partia lędźwiowa: Krótka i dobrze umięśniona.
Zad: Krótki, będący przedłużeniem linii grzbietu.
Klatka piersiowa: Szeroka, głęboka, sięgająca do łokci, z wyraźnym przedpiersiem. Mostek sięgający
daleko do tyłu. Klatka piersiowa o okrągło-owalnym przekroju.
Brzuch: Nieznacznie podkasany.
OGON:
Wysoko osadzony, silny, średniej długości, pokryty gęstym włosem, nieco dłuższym na spodniej
części. W ruchu ogon ciasno zakręcony nad grzbietem lub na boku. W spoczynku tolerowany ogon
zwisający.
KOŃCZYNY:
O mocnym kośćcu.
Kończyny przednie: Dobrze umięśnione, proste, oglądane z przodu równoległe i niezbyt wąsko
ustawione.
Łopatka: Długa i ukośna.
Ramiona: Tej samej co łopatka długości lub tylko nieznacznie krótsze. Kąt między łopatką i
ramieniem niezbyt rozwarty. Dobrze przylegające łokcie.
Przedramię: Proste, suche.
Śródręcze: Oglądane z przodu tworzy z przedramieniem linię prostą, oglądane z boku jest zaledwie
lekko nachylone do podłoża.
Kończyny tylne: Dobrze umięśnione, oglądane z tyłu proste, równoległe i niezbyt wąsko ustawione,
typowe dla rasy kątowanie daje efekt dość stromej łapy tylnej.
Udo: Dość długie, tworzy z podłożem kąt rozwarty, proporcjonalny do kątowania przednich kończyn.
Podudzie: Prawie tej samej długości co udo lub nieznacznie krótsze. Tworzy z udem niezbyt rozwarty
kąt. Suche i dobrze umięśnione.
Staw kolanowy: dość rozwarty
Staw skokowy: Stosunkowo wysoko usytuowany.
Śródstopie: Prostopadłe do podłoża, równolegle wobec siebie ustawione. Nie wykręcone ani do
wewnątrz ani na zewnątrz. Ostrogi muszą być usunięte, za wyjątkiem krajów, gdzie operacyjne
usuwanie ostróg jest zabronione.
Stopa: O krótkich, wysklepionych i zwartych palcach.
RUCH:
Dynamiczny o długim wykroku. W kłusie kończyny oglądane z przodu i z tyłu – prowadzone prosto.
OKRYWA WŁOSOWA:
Włos ościsty, twardy i przylegający. Włos okrywowy gęsty i błyszczący. Podszerstek gęsty, czarny,
brązowy lub szary. Niepożądane prześwity podszerstka. Lekko falujący włos na kłębie i grzbiecie
tolerowany lecz niepożądany.
Umaszczenie podstawowe czarne lub czekoladowe z symetrycznym rdzawobrązowym podpalaniem i białymi
znaczeniami. Małe rdzawobrązowe plamki nad oczami. Podpalanie również na policzkach, symetrycznie
po obu stronach klatki piersiowej na wysokości stawów barkowych oraz na kończynach, gdzie musi
rozdzielać umaszczenie czarne ( ewentualnie czekoladowe) od białego.
Białe znaczenia:
Dobrze widoczna biała strzałka schodząca nieprzerwanie na grzbiet nosa i obejmująca całą kufę lub
jej część.
Biało umaszczona broda oraz krawat na podgardlu sięgający nieprzer- wanie klatki piersiowej.
Białe skarpetki na wszystkich kończynach. Biały koniec ogona.
Biała plama na karku lub obejmująca szyję w połowie biała obroża są tolerowane.
Cienka, pełna biała obroża również tolerowana, lecz niepożądana.
WIELKOŚĆ:
Wzrost w kłębie: Psy 52-56 cm,
Suki 50-54 cm, Z tolerancją plus-minus 2 cm.
WADY:
Każde odstępstwo od wzorca należy traktować jako wadę. Jej ocena winna być proporcjonalna do
stopnia tego odstępstwa.
– Brak wyrazu płci.
– Zbyt wydłużona lub nieharmonijna budowa.
– Delikatny lub zbyt gruby kościec.
– Niedostatecznie umięśniony.
– Bardzo ciężka lub zbyt lekka głowa.
– Okrągła czaszka.
– Zbyt silnie zaznaczony stop.
– Zbyt długa, zbyt krótka, delikatna, szpiczasta kufa, grzbiet nosa inny niż prosty (tzw. nos
rzymski).
– Zbyt silnie rozwinięte fafle.
– Brak więcej niż jednego (P1).
– Zbyt silnie uwypuklone policzki.
– Okrągłe, wyłupiaste lub zbyt jasne oczy.
– Zbyt małe, za duże, odstające, zbyt wysoko lub zbyt nisko osadzone uszy.
– Grzbiet łękowaty, karpiowaty.
– Przebudowany lub opadający zad.
– Podkasany brzuch.
– Płaska lub zbyt beczkowata klatka piersiowa, brak przedpiersia, zbyt krótki mostek.
– Luźno zawinięty ogon, koniuszek ogona sięga jego nasady.
– Niewystarczające kątowanie przednich i/ lub tylnych kończyn.
– Odstające łokcie.
– Luźne nadgarstki.
– Krowia postawa.
– Owalnie wydłużona łapa (tzw. zajęcza), mało zwarte palce.
– Nieprawidłowy ruch np. drobiąco – szczudłowaty (sztywny), wąskie prowadzenie kończyn lub ich
krzyżowani itp.
– Prześwitujący podszerstek.
Znaczenia:
– Czarne plamy na białych znaczeniach.
– Przerwane znaczenia na głowie (strzałka).
– Nieprzerwany, szeroki biały kołnierz.
– Niejednolita biel na klatce piersiowej.
– Białe skarpetki sięgające powyżej stawu nadgarstkowego, brak bieli na łapach i /lub końcu ogona.
– Zbyt niski lub wysoki wzrost (wykraczający poza dopuszczalny przedział).
– Niepewne charakter, brak temperamentu, agresywność
WADY DYSKWALIFIKUJĄCE:
– Lękliwość, agresywność.
– Przodo- lub tyłozgryz, zgryz przemienny.
– Entropium, ektropium.
– Niebieskie lub niebiesko-plamiste oczy.
– Sierpowaty ogon (czubek nie sięga nasady ogona), zdecydowanie wiszący lub załamany ogon.
– Inny gatunek włosa niż twardy.
– Brak trójbarwności.
– Umaszczenie podstawowe inne niż czarne lub czekoladowe.
Psy, które wykazują nienormalne zachowania, lub zachowania zaburzo- ne, muszą zostać
zdyskwalifikowane
UWAGA:
Psy muszą mieć dwa, normalnie rozwinięte jądra, w pełni usytuowane
w mosznie.